ΑΝΔΡΙΚΗ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ
Στις μισές περιπτώσεις δυσκολίας στη σύλληψη, υπεύθυνος είναι ο ανδρικός παράγοντας
Μέχρι σήμερα, η γυναίκα έφερνε κυρίως το βάρος της δυσκολίας τεκνοποίησης αλλά τα τελευταία χρόνια αναδεικνύεται μια σταθερή πτωτική τάση στην ποιότητα του σπέρματος παγκοσμίως και αντίστοιχα αύξηση της ανδρικής υπογονιμότητας. Για το χρονικό διάστημα 1980 με 2015, η μείωση της συγκέντρωσης των σπερματοζωαρίων είναι 39%. Η φθίνουσα αυτή πορεία αποδίδεται στην υποβάθμιση της ποιότητας ζωής και άλλων επιβαρυντικών παραγόντων.
Είναι απαραίτητο κάθε νέος άνδρας να προβεί σε έλεγχο της ποιότητας του σπέρματος του αμέσως μετά από την ενηλικίωση του καθώς από τότε αρχίζει σε ένα βαθμό η υποβάθμιση της ποιότητας ζωής λόγω:
- αυξημένων επιπέδων στρες
- κακών διατροφικών συνηθειών / παχυσαρκία
- κατανάλωση αλκοόλ
- κάπνισμα
- Χρήση μαριχουάνας ή κοκαϊνης
- καθιστική ζωή
- έκθεση σε ακτινοβολίες (κινητά τηλέφωνα, Wi-Fi, μικροκύμματα, κτλ)
- έκθεση σε χημικά/τοξικά/συντηρητικά, (αποσμητικά, λακ, βαφές, κτλ)
Η πραγματοποίηση μίας εξέτασης σπέρματος στα 18 έτη και η ετήσια επανάληψη από κάθε νέο μπορεί να οδηγήσει στην έγκαιρη διάγνωση κάποιου προβλήματος και κατ΄επέκταση να δώσει στον άνδρα τη δυνατότητα και το περιθώριο να βελτιώσει ή να διαφυλάξει τη γονιμοποιητική του ικανότητα.
Λανθασμένα, η πλειοψηφία των ανδρών εξετάζεται είτε μόλις πριν ξεκινήσουν, είτε κατά τη διάρκεια της προσπάθειας τεκνοποίησης, μετά από άλλοτε μικρό ή μεγάλο χρονικό διάστημα ελεύθερων επαφών με τη σύντροφο τους.
Ο έλεγχος πρέπει να ξεκινάει νωρίτερα καθώς σε πολλές περιπτώσεις ο άνδρας μπορεί να προλάβει καταστάσεις που μειώνουν τη γονιμοποιητική του ικανότητα.
Επίσης, πρέπει να ελέγχεται πλήρως το σπέρμα του πριν να ξεκινήσει τη διαδικασία τεχνητής γονιμοποίησης και όχι μόνο με τη διενέργεια ενός απλού σπερμοδιαγράμματος καθώς μόνο αυτό δεν καλύπτει καταστάσεις που μπορεί να οδηγούν σε μειωμένη ικανότητα σύλληψης ή και σε αποβολές.
Είναι απαραίτητη η προληπτική εξέταση ενός άνδρα στις εξής περιπτώσεις:
- Λόγω βεβαρυμμένου ιατρικού ιστορικού
- Ιστορικό κρυψορχίας
- Διάγνωση κιρσοκήλης
- Ιστορικό ορχίτιδας
- Ιστορικό απολίνωσης σπερματικού πόρου
- Ιστορικό χειρουργείων, τραυματισμού ή συστροφής όρχεων
- Ενδοκρινολογική διαταραχή (πχ. υποθυρεοειδισμός, σακχαρώδης διαβήτης, υπερπρολακτιναιμία, κ.α.)
- Δυσπλασία γεννητικού συστήματος
- Θεραπείες με πιθανή σπερματοξική δράση (μετά από φαρμακευτική αγωγή κατά της ακμής, της τριχόπτωσης, ορμονοθεραπεία, χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία, ψυχοθεραπευτικά, κτλ)
- Παθολογικά συμπτώματα, όπως η παρουσία αίματος στο σπέρμα
- Σε ασθενείς με ανάγκη κρυοσυντήρησης σπέρματος
- Προ της διαδικασίας υποβοηθούμενης αναπαραγωγής
- Λόγω επανελέγχου μετά από αποτυχημένη διαδικασία υποβοηθούμενης αναπαραγωγής
- Σε αθλητές ή αθλούμενους που έχουν κάνει χρήση αναβολικών στεροειδών ή άλλων παρόμοιων ουσιών
Είναι απαραίτητο να ελέγχονται προληπτικά οι άνδρες εκείνοι που:
- εργάζονται ή περνούν πολλές ώρες σε ακραίες θερμοκρασίες ( ψήστες, οικοδόμοι, ηλεκτροσυγκολλητές, κτλ)
- εργάζονται ή περνούν πολλές ώρες σε καθιστική θέση (οδηγοί, εργαζόμενοι γραφείου, γραμματείς, ταμίες, κτλ)
- εργάζονται ή περνούν πολλές ώρες σε περιβάλλον με τοξικούς παράγοντες (συνεργεία καθαρισμού, ελαιοχρωματιστές, απολυμάνσεις, έκθεση σε αγροτικά φάρμακα, εντομοκτόνα, κτλ)
- εργάζονται ή περνούν πολλές ώρες σηκώνοντας βάρη (μεταφορείς, αποθηκάριοι, κτλ)
Σε αυτές τις περιπτώσεις συνιστάται η προληπτική εξέταση της ποιότητας του σπέρματος καθώς υπάρχει αυξημένη πιθανότητα να έχει επηρεαστεί.
Μην αμελείτε την υγεία σας!
Μέχρι πρόσφατα, ο άνδρας ήλεγχε το σπέρμα του μόνο σε περίπτωση που ήθελε να γονιμοποιήσει. Η εξέταση του σπέρματος όμως τα τελευταία χρόνια , έχει εξελιχθεί και τείνει να καθιερωθεί, από την ενηλικίωση στα 18 έτη, καθώς εκτός από τη γονιμοποίηση, το σπέρμα όπως και τα υπόλοιπα βιολογικά υγρά του σώματος μας, μπορεί να μας δείξει νωρίτερα υφιστάμενα προβλήματα ή σημάδια που μπορούν να προλάβουν την εξέλιξη σοβαρότερων καταστάσεων στο μέλλον.
Οι γυναίκες όταν έχουν κάποιο πρόβλημα πχ στις ωοθήκες, επηρεάζεται η περίοδος τους, ή αν έχουν κάποιο μικρόβιο, συνήθως έχουν ενόχληση, πχ. τσούξιμο ή φαγούρα κάτι που δεν συμβαίνει στους άνδρες, οι οποίοι τις περισσότερες φορές, δεν έχουν κάποια ενόχληση. Παρόλα αυτά, χάρη στον δρ.Παπανικολάου, καθιερώθηκε ο ετήσιος γυναικολογικός έλεγχος ενώ για τους άνδρες που έχουν την ίδια αναγκαιότητα, δεν εφαρμόζεται ακόμα, με αποτέλεσμα να μην ελέγχονται τακτικά.
Για το λόγο αυτό συστήνεται η τακτική και προληπτική εξέταση του σπέρματος καθώς μπορεί να:
- Βελτιώσει την ποιότητα του σπέρματος πριν δημιουργηθεί μόνιμο πρόβλημα
- Βελτιώσει την αποτελεσματικότητα των προσπαθειών τεκνοποίησης
- Μειώσει τα ποσοστά αυτόματων αποβολών
- Μειώσει τη συχνότητα των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων
- Μειώσει τη συχνότητα εμφάνισης παθήσεων του προστάτη
Έτσι επιτυγχάνουμε:
- μείωση της υπογονιμότητας και του στρες που συνοδεύει το ζευγάρι στην προσπάθεια τεκνοποίησης
- βελτίωση της σεξουαλικής ζωής και των δύο φύλων
Όλα αυτά τα δεδομένα μας δείχνουν ότι πρέπει να προσεγγίζουμε την εξέταση σπέρματος, σαν εργαλείο πρόληψης και όχι σαν έσχατη λύση ανάγκης.