Εάν έχετε δυσκολίες να μείνετε έγκυος, μπορεί να προσπαθήσετε κάποια θεραπεία γονιμότητας, προκειμένου να αυξηθούν οι πιθανότητές σας για εγκυμοσύνη. Η ενδομήτρια σπερματέγχυση (IUI) είναι συχνά το πρώτο είδος της θεραπείας γονιμότητας που επιχειρείται από τα ζευγάρια.
Πώς γίνεται η σπερματέγχυση;
Η σπερματέγχυση μπορεί να γίνει και σε φυσικό κύκλο (χωρίς φάρμακα), όπου αναπτύσσεται ένα ωάριο.
Οι πιθανότητες σύλληψης είναι μεγαλύτερες, όμως, όταν υπάρχουν 2 ή και 3 ωάρια διαθέσιμα κι αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο με ήπια διέγερση των ωοθηκών που επιτυγχάνεται με φάρμακα (χάπια ή ενέσεις).
Κατά τη διάρκεια της φαρμακευτικής θεραπείας, η γυναίκα παρακολουθείται με υπερηχογραφήματα (ή και αιματολογικές εξετάσεις) για να εκτιμηθεί ο χρόνος στον οποίο τα ωάρια είναι ώριμα, με σκοπό να επιλεγεί η κατάλληλη μέρα που θα γίνει η σπερματέγχυση.
Όταν τα ωάρια μεγαλώσουν και ωριμάσουν αρκετά, προκαλείται ωορρηξία με ένεση και προγραμματίζεται η σπερματέγχυση περίπου 36 ώρες αργότερα. Το σπέρμα αυτό υφίσταται ειδική επεξεργασία και εμπλουτισμό στο εργαστήριο πριν από τη χρήση του, ώστε να διαλεχτούν τα καλύτερα σπερματοζωάρια.
Η διαδικασία της σπερματέγχυσης είναι απλή και ανώδυνη και μοιάζει με το τεστ ΠΑΠ. Διαρκεί λίγα λεπτά και δεν χρειάζεται αναισθησία. Η γυναίκα κάθεται στην κλασική γυναικολογική θέση και ο γιατρός εισάγει έναν λεπτό και ευλύγιστο καθετήρα μέσα στη μήτρα (με τη βοήθεια κολποδιαστολέα που χρησιμοποιείται και στο τεστ ΠΑΠ) και μέσω αυτού διοχετεύει τα σπερματοζωάρια.Στη συνέχεια ο καθετήρας και ο κολποδιαστολέας αποσύρονται και η γυναίκα παραμένει για μερικά λεπτά στην ίδια θέση. Μετά μπορεί να πάει στο σπίτι της και να συνεχίσει τις καθημερινές της δραστηριότητες. Δύο εβδομάδες μετά τη σπερματέγχυση γίνεται έλεγχος πιθανής κύησης με εξέταση β-χοριακής στο αίμα.
Πότε γίνεται η σπερματέγχυση?
- Σε αδυναμία κολπικής εκσπερμάτισης
- Σε ήπια και μέτρια ολιγοασθενοσπερμία
- Σε διαταραχές της ωοθυλακορρηξίας (πχ. σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών)
- Σε ανεξήγητη υπογονιμότητα
- Σε ενδομητρίωση
- Σε παθολογία του τραχήλου της μήτρας (πχ. κωνοειδής εκτομή τραχήλου)
- Κρυοσυντήρηση σπέρματος
- Σπέρμα δότη σε καταστάσεις αζωοσπερμίας
Αιματολογικός έλεγχος προ σπερματέγχυσης
Οι γυναίκες πρέπει να έχουν κάνει εξέταση επιπέδων οιστραδιόλης και της FSH την τρίτη ημέρα του κύκλου τους, ανεξάρτητα από την ηλικία τους, οι οποίες πρέπει να είναι σε φυσιολογικά επίπεδα. Επίσης, μία υστεροσαλπιγγογραφία προκειμένου να διαφαίνεται τουλάχιστον μία ανοιχτή σάλπιγγα.
Κάθε άνδρας που παρέχει δείγμα σπέρματος για προετοιμασία IUI πρέπει να ελέγχεται για μολυσματικές ασθένειες. Οι ειδικές εξετάσεις που απαιτούνται είναι για HIV (AIDS), RPR, HTLV I, (δοκιμασία για σύφιλη), επιφανειακό αντιγόνο Ηπατίτιδας Β, Ηπατίτιδα C και αντισώματα Ηπατίτιδας Β. Αυτές οι εξετάσεις είναι απαραίτητες πριν την εκτέλεση της IUI.
Το κατώτατο όριο κινητών σπερματοζωαρίων μετά την επεξεργασία θα πρέπει να είναι συνολικά μεγαλύτερο 2,000,000. Σπέρματα με μικρότερους αριθμούς έχουν χαμηλότερα ποσοστά επιτυχίας, αν και υπάρχει καταγεγραμμένη κύηση από σπέρμα με μόλις 100,000 συνολικό αριθμό κινητών σπερματοζωαρίων.
Μέθοδοι προετοιμασίας σπέρματος για σπερματέγχυση
Για να είναι έτοιμα τα σπερματοζωάρια για τη διαδικασία IUI, πρέπει πρώτα να επεξεργαστούν. Η “επεξεργασία σπέρματος” μπορεί να ακούγεται περίεργη, αλλά λειτουργεί πραγματικά προκειμένου να διασφαλιστεί ότι μόνο το πιο υγιές σπέρμα θα χρησιμοποιηθεί κατά τη διάρκεια της διαδικασίας. Η επεξεργασία σπέρματος μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες της σύλληψης και μπορεί να σας βοηθήσει να υποδεχτείτε ένα νέο μέλος στην οικογένειά σας. Η επεξεργασία σπέρματος χωρίζει τα ζωντανά κύτταρα σπέρματος από το σπέρμα του άνδρα, βοηθά να απαλλαγούμε από τα νεκρά ή αυτά με αργή κίνηση σπερματοζωάρια καθώς και πρόσθετες χημικές ουσίες που μπορεί να βλάψουν τη γονιμοποίηση. Απομακρύνονται οι σπερματικές προσταγλανδίνες, κυτοκίνες, λυμφοκίνες και φλεγμονώδεις παράγοντες και ελαττώνονται ο αριθμός ελευθέρων ριζών οξυγόνου. Υπάρχουν 2 βασικές μέθοδοι επεξεργασίας σπέρματος για σπερματέγχυση:
Α) Επεξεργασία σπέρματος βαθμονομημένης πυκνότητας (Μέθοδος Percoll/Puresperm)
Γίνεται διαχωρισμός με φυγοκέντρηση σε στρώματα διαφορετικής πυκνότητας (density gradient centrifugation). Είναι μια από τις πιο δημοφιλείς μεθόδους επεξεργασίας σπέρματος, διότι επιτυγχάνει το διαχωρισμό των νεκρών κυττάρων του σπέρματος, των λευκών αιμοσφαιρίων καθώς και άλλων «απόβλητων» προϊόντων που προέρχονται από το σπέρμα.
Β) Διαχωρισμός σπέρματος (Zymot) για σπερματέγχυση
Είναι μία νέα τεχνολογία, αυτή των microfluidics, φιλικότερη προς τα σπερματοζωάρια, η οποία μιμείται τη φύση, ώστε να προσομοιάζει τα εμπόδια της οδού του τραχήλου και της μήτρας του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος.
Η εφαρμογή του συστήνεται:
- σε άνδρες με υψηλά επίπεδα κατακερματισμού σπέρματος.
- σε ζευγάρια με προηγούμενες αποβολές,
- σε ζευγάρια με αποτυχημένες προσπάθειες εξωσωματικής γονιμοποίησης, καθώς και
- σε ζευγάρια που πάσχουν από ανεξήγητη υπογονιμότητα.
